Eva en Marco zijn inmiddels al 12 jaar samen. Sinds kort is er naast de liefde nog iets anders dat hen verbindt: ze hebben namelijk allebei hun stamcellen gedoneerd! En als je bedenkt dat jaarlijks slechts 0,06% van de geregistreerde stamceldonoren in Nederland daadwerkelijk wordt opgeroepen, dan is dat best heel bijzonder! 

Twee polaroidfoto's in de woonkamer herinneren Eva en Marco nog dagelijks aan het bijzondere cadeau dat ze twee mensen die zij niet kennen, hebben gegeven. Toch kijkt het stel er zelf erg nuchter naar: “Als jij of je naasten het zelf nodig zouden hebben dan hoop je ook dat iemand dat belangeloos wil doen.” 

Niet lang nadat de twee elkaar leerden kennen, kwam het onderwerp stamceldonatie ter sprake. Marco: “Eva had mij al eens gevraagd of ik orgaandonor was. In die tijd moest je je daar nog actief voor aanmelden. Niet veel later kwamen we ergens iets over stamceldonatie tegen en besloten we ons daar allebei ook voor op te geven.” 

Even schrikken 

Marco en Eva melden zich allebei aan als stamceldonor, maar daarna blijft het lange tijd stil. Tot die ene dag in 2020, als Marco een telefoontje van Matchis krijgt. “Ik was heel verbaasd toen ik gebeld werd”, vertelt Marco. “Ik had me wel voor dat doel opgegeven, maar na dat telefoontje werd het ineens ‘echt’. Ik schrok er wel even van, maar vrij snel wist ik: we gaan dit gewoon doen. Ik voelde me ook dankbaar dat ik mogelijk iemand kon helpen.” 

Al snel blijkt Marco de beste match te zijn en gaat hij het proces in van een uitgebreide medische keuring, voorlichting en het toedienen van een groeifactor. Marco: “Bij de medische keuring wordt er van alles gecheckt. Best spannend, je denkt toch: als ze maar niets vinden. Tegelijkertijd is het ook fijn dat je helemaal onderzocht wordt. Van de groeifactor had ik gelukkig weinig last. Ik vond het niet eng om mezelf te prikken. Leuk is anders natuurlijk, maar je hebt het er gewoon voor over. Daar ben ik heel nuchter in. De patiënt gaat door een veel zwaarder proces.” 

De oproep van Marco valt midden in de coronapandemie, maar omdat het zomer is zijn de regels wat versoepeld. Eva: “Ik was heel blij dat ik mee mocht naar het ziekenhuis op de dag van de donatie. Marco houdt namelijk echt niet van ziekenhuizen”, legt ze uit. “Het voelt heel tegenstrijdig om als gezond mens het ziekenhuis in te gaan”, vult Marco aan. “Op momenten dat Marco het lastig vond heb ik wel meerdere keren gedacht: kon ík het maar voor je doen”, vertelt Eva, “Maar ja, ik was natuurlijk geen match.” 

De donatiedag verloopt goed. Via een zogeheten aferese-apparaat worden de stamcellen uit Marco's bloed gefilterd. “Ik besefte me op dat moment wel echt dat het heel uniek was dat ik dit voor iemand kon doen. Tegelijkertijd was ik stiekem ook blij dat het toedienen van de groeifactor erop zat. Iedereen op de afdeling was ontzettend lief voor me dus dat maakte dat ik me steeds meer op mijn gemak voelde.” 

Grote verbazing 

Wetende hoe klein de kans op een match is, voelt het voor zowel Marco als Eva heel bijzonder dat ze dit van zo dichtbij mee hebben gemaakt. De verbazing is dan ook groot wanneer Eva twee jaar later plotseling gebeld wordt door Matchis. “Ik kreeg te horen dat ik een mogelijke match was en dat het drie maanden kon duren voordat ik zou horen of ik de beste match was. Ik vond het zo bijzonder dat ik gebeld werd. Vooral als je ervanuit gaat dat Marco het al een keer heeft gedaan. Mijn eerste gedachte was: hoe kan dat nou? Wie had ooit gedacht dat wij allebei los van elkaar een match voor iemand zouden zijn?” 

Marco had direct al een voorgevoel dat Eva ook de beste match zou zijn: “Toen ze me belde dat ze mogelijk een match was, zei ik direct: dan weet ik zeker dat jij het wordt. Dat kan bijna niet anders. Ik had zo sterk het gevoel: als zij een optie is, dan zal ze het ook wel zijn. Het is zo toevallig dat we allebei zijn opgeroepen.” 

Het lijkt er in eerste instantie op dat Eva niet de beste match is. “Ik werd wel gevraagd of ik tot het jaar erna beschikbaar wilde blijven staan voor deze patiënt”, vertelt ze. “Een half jaar later werd ik gebeld met het nieuws dat ik toch de beste match was! Ik voelde me heel dankbaar dat ik iets kon betekenen voor een ander, dat gaf mij echt een goed gevoel.” 

Het proces dat volgt is Eva grotendeels bekend, omdat ze het van dichtbij heeft kunnen zien bij Marco: “Ik denk dat het voor mij daarom wel gemakkelijker was”, vertelt ze. “Ik wist precies waar ik aan zou beginnen. Waar ik wel last van had is dat ik een hele grote verantwoordelijkheid voelde.  Iedereen om me heen was verkouden en ik was heel bang om voor mijn donatie ziek te worden. Daarom voelde ik me genoodzaakt om van iedereen afstand te houden. Dat betekende ook geen kusjes meer voor de kinderen. Dat bracht voor mij wel stress met zich mee.” 

Je doet het samen 

Marco maakt het proces nu ineens van de andere kant mee. “Ik had bij mijn eigen donatie niet zo door hoe zeer de ander er ook door beïnvloed wordt”, vertelt hij. “Dat merkte ik nu toen Eva ging doneren, hoe erg ik er zelf ook continu mee bezig was. Je doet het toch wel echt samen. Het leven van jullie allebei staat die periode echt wel even helemaal in het teken van de stamceldonatie.” 

Ook de donatie van Eva maken de twee samen mee. Hoewel er veel dingen herkenbaar zijn na de vorige keer, zijn er ook een paar verschillen. Eva: “Bij mijn donatie werd er een echo-apparaat gebruikt om een goede ader te zoeken, dat was bij Marco niet. Ook waren er bij mij al veel sneller voldoende stamcellen uit mijn bloed gefilterd. We dachten echt: huh, we zijn hier net, kunnen we nu alweer naar huis? Bij Marco waren ze echt de hele dag bezig.” 

Zowel Eva als Marco hebben na de donatie de leeftijdsindicatie en het geslacht van de patiënt te horen gekregen. Marco: “Ik heb gedoneerd voor een vrouw van boven de 50 en Eva voor een man van boven de 60. Toen Eva werd opgeroepen merkte ik dat ik weer heel veel aan ‘mijn’ patiënt moest denken.  Ik heb toen bij Matchis opgevraagd hoe het met haar ging. Daar heb ik wel echt goed over na moeten denken want je weet dat je ook slecht nieuws kan krijgen. Maar gelukkig kreeg ik te horen dat deze mevrouw nog in leven is en dat mijn stamcellen goed zijn aangeslagen.” 

Op de vraag of het doneren de twee geliefden ook dichter bij elkaar heeft gebracht, moeten de nuchtere Friezen lachen. Marco: “Dat niet per sé. Je merkt dat je heel snel weer over gaat tot de orde van de dag. Het is wel grappig als we dan een spotje op de radio horen over hoe klein de kans op een match is.” Eva: “Dan lachen we wel even samen, hoe bizar het is dat wij allebei zijn opgeroepen.” 

Eva en Marco kijken met een goed gevoel terug op hun donatie. Eva: “Ik ben heel blij dat we dit hebben kunnen doen, maar er zit wel een heel schrijnend verhaal achter. Het is natuurlijk heel verdrietig dat het nodig is. We hebben in onze kamer twee polaroidfoto's van onze donaties met daarnaast de donorbeeldjes van Matchis neergezet. Daardoor word je er steeds weer even aan herinnerd. Onze kinderen vinden het heel normaal dat papa en mama dit hebben gedaan. Dat willen we hen ook graag meegeven, hoe mooi het is om iets voor een ander over te hebben.”